اسطوخودوس گیاهی است بومی شمال آفریقا و مناطق کوهستانی مدیترانه. روغن آن از تقطیر گل‌های آن حاصل می‌شود. این روغن دارای کاربردهای آرایشی است و اعتقاد بر این است که برخی از ترکیبات آن دارای خواص دارویی است. روغن اسطوخودوس بر خلاف فرم گیاه، هنگام بلع سمی است.
حقایق مختصر در مورد اسطوخودوس
اسطوخودوس در شمال آفریقا و کوه‌های مدیترانه، غالبا برای استخراج روغنهای اساسی از آن کشت می‌شود.
فواید دارویی استفاده از این گیاه برای درمان اضطراب، عفونت‌های قارچی، ریزش مو و زخم‌ها نشان داده شده است.
شواهد هنوز از استفاده از گل اسطوخودوس برای درمان افسردگی، فشار خون بالا، حالت تهوع، درد قاعدگی یا اگزما پشتیبانی نمی‌کند.
کاربرد اسطوخودوس
استفاده از روغن آن برای پوست و زیبایی بسیار مورد توجه است و معمولا در عطرها و شامپوها برای کمک به پاکسازی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. می توان آن را بدون نیاز به نسخه (OTC) از داروخانه‌‌ی گیاهی اینترنتی دکتر سریتا خریداری کنید.
خواص اسطوخودوس
اعتقاد بر این است که روغن اسطوخودوس دارای خاصیت ضد عفونی کننده و ضد التهابی است که می‌تواند به بهبود سوختگی‌های جزئی و جای نیش حشرات کمک کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است برای درمان اضطراب، بی خوابی، افسردگی و بی قراری مفید باشد.
برخی مطالعات حاکی از آن است که مصرف این گیاه به صورت چای یا دمنوش می‌تواند به مشکلات گوارشی مانند استفراغ، حالت تهوع ، گاز روده، ناراحتی معده و ورم شکم کمک کند.
علاوه بر کمک به مشکلات گوارشی، از این گیاه برای تسکین سردرد، تسکین دندان درد و زخم استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از آن برای جلوگیری از ریزش مو استفاده کرد.
عفونت‌های قارچی
یک مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی میکروبیولوژی نشان داد که روغن اسطوخودوس می‌تواند در مبارزه با عفونت‌های قارچی موثر باشد.
محققان دریافتند که این روغن می‌تواند باعث ایجاد بیماری در پوست شود.
در این تحقیق، به نظر می‌رسید که روغنهای اساسی از گیاه اسطوخودوس با از بین بردن غشای سلول‌های قارچی کار می‌کنند.
این مطالعه نشان داد که روغن Lavandula قوی است و فعالیت ضد قارچی را در طیف گسترده‌ای از بین می‌برد.
التیام زخم
مطالعه‌ای که در مجله پزشکی مکمل و جایگزین مبتنی بر شواهد منتشر شده است، اثرات چندین روش درمانی برای بهبود زخم را مقایسه کرده است.
محققان تاثیر تحریک عصب الکتریکی از راه پوست (TENS)، محلول نمکی، پرویدون-ید و روغن اسطوخودوس را مقایسه کردند. اینها روی موش‌های آزمایشگاهی آزمایش شد.
نویسندگان این مطالعه خاطرنشان كردند كه زخم‌ها در گروه‌های TENS و روغن اسطوخودوس سریعتر از گروه‌های كنترل بسته می‌شوند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که اسطوخودوس اثر تسریع در بهبود زخم دارد.
ریزش مو
اسطوخودوس احتمالا برای درمان آلوپسی آرئاتا مؤثر است. این شرایطی است که در آن موها از برخی یا تمام نواحی بدن از بین می‌روند.
تحقیقات انجام شده از سال 1998 نشان می‌دهد که این گیاه دارویی می‌تواند رشد مو را تا 44 درصد پس از 7 ماه درمان تقویت کند.
در یک مطالعه جدیدتر، محققان دریافتند که استفاده از روغن آن در موش‌ها به رشد مو در طی 4 هفته کمک کرده است.
دندان درد
محققان همچنین دریافته‌اند که رایحه اسطوخودوس ممکن است به بیماران مبتلا به اضطراب دندانپزشکی کمک کند.
محققان میزان اضطراب مراجعه به دندانپزشکی بر روی 340 بیمار بزرگسال در اتاق انتظار دندانپزشک را اندازه گیری کردند.
نیمی از بیماران در معرض رایحه آن قرار داشتند، در حالی که نیمی دیگر اینطور نبود.
این تیم دریافت که افراد در معرض رایحه اسطوخودوس نسبت به سایر بیماران میزان اضطراب پایین تر را گزارش کرده‌اند. اثر آرامش بخش آن صرف نظر از نوع حضور در دندانپزشکی موجود بود.
درد پس از عمل لوزه در کودکان
نشان داده شده است که روغن اسطوخودوس باعث کاهش میزان مصرف داروهای مسکن در مورد نیاز بعد از عمل لوزه می‌شود.
تیمی از محققان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مطالعه‌ای را برای تعیین اینکه آیا آروماتراپی با اسانس Lavandula angustifolia ممکن است علائم درد در کودکان را پس از برداشتن لوزه‌ها کاهش دهد، انجام دادند.
این مطالعه شامل 48 کودک 6 تا 12 ساله بود. آنها به طور تصادفی در دو گروه 24 نفری از هم قرار گرفتند. یک گروه داروهای مسکن را در کنار اسطوخودوس و گروه دیگر فقط مسکن‌ها مصرف می‌کردند.
فراوانی استفاده از استامینوفن هر کودک و بیداری شبانه به دلیل درد به مدت 3 روز پس از عمل بررسی شد. شدت درد نیز اندازه گیری شد. استامینوفن همچنین به عنوان تایلنول یا پاراستامول شناخته می‌شود و به نظر می‌رسد گروهی که از روغن اسطوخودوس استفاده کردند، کمتر استامینوفن مصرف کردند
علائم عاطفی قبل از قاعدگی
محققان همچنین مطالعه کرده‌اند که آیا این گیاه می‌تواند به کاهش علائم عاطفی قبل از قاعدگی کمک کند یا خیر.
بسیاری از زنان در سن باروری طیف وسیعی از علائم را در مرحله قبل از قاعدگی تجربه می‌کنند که معمولا به عنوان سندرم قبل از قاعدگی (PMS) شناخته می‌شوند.
حتی اگر PMS متداول باشد، هیچ درمانی واحدی در سطح جهانی به عنوان درمانی موثر شناخته نمی‌شود. در نتیجه، بسیاری از خانم‌ها به درمان‌های جایگزین مانند آروماتراپی روی می‌آورند.
این مطالعه شامل 17 زن ، به طور متوسط 20.6 سال با علائم قبل از قاعدگی خفیف تا متوسط است. شرکت کنندگان یک چرخه قاعدگی را بدون درمان آروماتراپی اسطوخودوس و دیگری تحت آروماتراپی اسطوخودوس گذراندند.
این مطالعه نتیجه گرفت که رایحه درمانی اسطوخودوس می‌تواند علائم عاطفی قبل از قاعدگی را کاهش دهد.
چه بیماری‌هایی با اسطوخودوس درمان نمی‌شود؟
شواهد کافی برای اثربخشی این گیاه در درمان موارد زیر وجود ندارد:
- افسردگی
- قولنج در نوزادان
- یبوست
- تهوع و استفراغ
- میگرن
- اوتیت یا عفونت گوش
- فشار خون بالا
- درد قاعدگی
- اگزما
- درد ناشی از سرطان
- زوال عقل
- شپش
یک مطالعه نشان داد که عطر اسطوخودوس می تواند تاثیر مفیدی بر بی خوابی و افسردگی در دانشجویان دختر کالج داشته باشد. با این حال، نویسندگان اظهار داشتند كه “برای تایید تاثیر روغن اسطوخودوس و روغن حامل بر بی خوابی و افسردگی، مطالعات مكرر مورد نیاز است.”
فعل و انفعالات
موسسه ملی بهداشت (NIH) به مردم هشدار می‌دهد هنگام ترکیب اسطوخودوس با موارد زیر احتیاط کنید:
- داروهایی که باعث خواب آلودگی می‌شوند مانند بنزودیازپین‌ها، باربیتورات‌ها و Ambien
- داروهای کاهش فشار خون، مانند کاپتوپریل، آنالاپریل و لوزارتان
اگر داروهای فوق را قبلا مصرف کرده‌اید، قبل از افزودن اسطوخودوس به داروهای خود، با پزشک خود مشورت کنید.
خطرات
یک مطالعه منتشر شده در مجله پزشکی New England (NEJM) نشان داد که استفاده مکرر از روغن آن بر روی پوست ممکن است ژنیکوماستی پیش از بلوغ را تحریک کند، شرایطی که باعث بزرگ شدن بافت پستان در پسران قبل از بلوغ می‌شود.
ایمنی مصرف اسطوخودوس در دوران بارداری یا هنگام شیردهی نیز تأیید نشده است.
در صورت بارداری یا شیردهی، درمورد استفاده از روغنهای اساسی، داروهای گیاهی یا مکمل‌ها با پزشک خود صحبت کنید.
از آنجا که تصور می‌شود این گیاه باعث کاهش سرعت عمل سیستم عصبی مرکزی می‌شود، پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند حداقل 2 هفته قبل از عمل جراحی از مصرف اسطوخودوس خودداری کنند.
